Kete Kesu to malownicza wioska położona w południowej części wyspy Celebes (Sulawesi) w Indonezji, w regionie Tana Toraja. Miejsce to jest znane z unikalnej architektury, bogatej kultury Torajów oraz tradycyjnych rytuałów pogrzebowych.
Kete Kesu to niewielka miejscowość, ale jej najważniejsze obszary można podzielić na:
Językiem urzędowym jest indonezyjski (Bahasa Indonesia). W regionie Tana Toraja mieszkańcy często posługują się również lokalnym językiem toraja. W miejscach turystycznych można porozumieć się po angielsku, choć znajomość tego języka bywa ograniczona.
Kete Kesu leży w strefie czasowej WITA (UTC+8). Jeśli w Warszawie jest godzina 12:00, w Kete Kesu jest 18:00.
Najlepszy czas na wizytę to pora sucha, która trwa od maja do października. W tym okresie panują przyjemne warunki pogodowe z małą ilością opadów i temperaturami oscylującymi wokół 25-30°C.
W sezonie wysokim (lipiec-sierpień) Kete Kesu jest bardziej zatłoczone, a ceny noclegów i usług mogą być wyższe. Sezon niski (listopad-kwiecień) to czas pory deszczowej, kiedy opady są częste, ale miejsce jest mniej oblegane i tańsze.
Latem odbywają się tradycyjne ceremonie pogrzebowe Torajów, które przyciągają wielu turystów. To unikalna okazja, by zobaczyć lokalne rytuały, ale warto pamiętać, że terminy tych wydarzeń nie są stałe i zależą od rodzin organizujących uroczystości.
Lokalną walutą jest indonezyjska rupia (IDR). Warto mieć przy sobie gotówkę, ponieważ w Kete Kesu płatności kartą są ograniczone. Przykładowy kurs wymiany wynosi około 100 000 IDR = 28 PLN. Wymiany najlepiej dokonać w większych miastach, takich jak Makassar, lub w kantorach w Rantepao, głównym mieście regionu Toraja.
Najlepszym sposobem poruszania się po okolicy jest wynajem skutera (około 70 000 IDR/dzień, czyli 20 PLN) lub piesze zwiedzanie. W regionie dostępne są również lokalne bemo (minibusy), które kosztują około 10 000 IDR za przejazd (3 PLN). Taksówki są rzadkością, ale można skorzystać z usług prywatnych przewoźników.
Zakup lokalnej karty SIM (np. operatorzy Telkomsel lub XL) to dobry pomysł. Przykładowy pakiet 10 GB kosztuje około 50 000 IDR (14 PLN). Karty można kupić w Rantepao lub na lotniskach. WiFi jest dostępne w większości hoteli, ale w kawiarniach i restauracjach bywa ograniczone.
Najbliższe lotnisko to Makassar (UPG). Lot z Polski (z przesiadkami) trwa około 16-18 godzin. Nie ma bezpośrednich połączeń, ale można lecieć liniami Qatar Airways lub Singapore Airlines z przesiadkami w Doha lub Singapurze.
Popularne miejsca na nocleg to Rantepao, oferujące różnorodne opcje – od tanich hosteli (50 000 IDR za noc, 14 PLN) po luksusowe hotele (od 500 000 IDR, 140 PLN). Rezerwacja z wyprzedzeniem jest zalecana w sezonie wysokim.
Typowe dania to:
Najlepiej spróbować lokalnej kuchni w rodzinnych restauracjach w Rantepao lub na targach ulicznych.
Kete Kesu to spokojne miejsce, ale w Rantepao znajdziesz bary z lokalnym piwem i muzyką na żywo. Popularnym wyborem są bary z widokiem na góry.
Najlepsze widoki oferuje wzgórze Batutumonga. Warto wybrać się o zachodzie słońca, by podziwiać panoramę doliny.
Unikalne pamiątki to ręcznie rzeźbione tau tau, tradycyjne tkaniny ikat oraz kawa Toraja. Najlepiej kupować je na lokalnych targach w Rantepao.
Kete Kesu słynie z unikalnych ceremonii pogrzebowych, podczas których organizowane są widowiskowe rytuały i uczty. Wiszące trumny na klifach to tradycja mająca setki lat.