Izrael - przewodnik

1. Wyjątkowe miejsca religijne - Jerozolima, Betlejem czy Nazaret to miasta o ogromnym znaczeniu dla trzech głównych religii świata.
2. Niezwykłe krajobrazy - od pustyni Negew po Morze Martwe, Izrael zachwyca różnorodnością przyrody.
3. Kulinarne doznania - kuchnia izraelska to mix smaków Bliskiego Wschodu, idealny dla miłośników wyrazistych potraw.

Izrael - podstawowe informacje

Położenie geograficzne

Izrael położony jest na Bliskim Wschodzie, nad Morzem Śródziemnym. Graniczy z Libanem na północy, Syrią na północnym wschodzie oraz Jordanią i Egiptem na wschodzie i południu. Jego niewielkie terytorium oferuje niezwykłą różnorodność krajobrazów – od pustynnych terenów Negew po wybrzeża Morza Śródziemnego, a także unikalne Morze Martwe, położone w najniższym punkcie Ziemi.

Stolica i największe miasta

Stolicą Izraela jest Jerozolima, miasto o ogromnym znaczeniu religijnym i historycznym dla wyznawców judaizmu, chrześcijaństwa i islamu. Inne ważne miasta to Tel Awiw – nowoczesne centrum biznesowe i kulturalne, Hajfa – portowe miasto na północy oraz Beer Szewa, będąca bramą do pustyni Negew.

Język urzędowy

Językami urzędowymi są hebrajski i arabski. W turystycznych miejscach bez problemu można porozumieć się po angielsku, który jest powszechnie używany w hotelach, restauracjach i atrakcjach turystycznych.

Strefa czasowa

Izrael znajduje się w strefie czasowej, w której godzina jest o 1 godzinę późniejsza niż w Polsce (np. gdy w Polsce jest 12:00, w Izraelu jest 13:00).

Izrael - praktyczne informacje

Waluta

Walutą w Izraelu jest szekel izraelski (ILS). 1 ILS to około 1,10-1,20 PLN. Płatności kartą są powszechnie akceptowane, szczególnie w większych miastach i turystycznych miejscach. Wymiana waluty jest łatwa i możliwa w kantorach, bankach oraz na lotnisku. Warto mieć przy sobie trochę gotówki na zakupy na lokalnych bazarach.

Transport

Transport publiczny w Izraelu jest dobrze rozwinięty. Pociągi i autobusy łączą główne miasta, a w Tel Awiwie działa tramwaj. Bilety można kupić w aplikacjach mobilnych lub na stacjach. Cena biletu na autobus wynosi około 5 ILS (5,50-6,00 PLN). Taksówki są wygodne, ale droższe – za kilometr zapłacisz około 3,80 ILS (4,20-4,50 PLN). Wynajem auta to koszt od 150 ILS za dzień (165-180 PLN), jednak należy pamiętać o drogich parkingach w miastach i ograniczeniach związanych z jazdą w strefach zamkniętych w Jerozolimie.

Internet

Najpopularniejsi operatorzy to Cellcom, Partner i Pelephone. Karty SIM z pakietami internetowymi dla turystów można kupić na lotnisku lub w sklepach operatorów. Koszt podstawowego pakietu to około 50 ILS (55-60 PLN) za 10 GB. Publiczne WiFi dostępne jest w kawiarniach, hotelach i niektórych miejscach publicznych. Roaming z Polski jest drogi, więc warto zaopatrzyć się w lokalną kartę SIM.

Przykładowe ceny

• Street food (np. falafel): 15-20 ILS (16-22 PLN)
• Obiad w restauracji średniego poziomu: 50-80 ILS (55-88 PLN)
• Kawa w kawiarni: 10-15 ILS (11-16 PLN)
• Bilet do muzeum: 30-50 ILS (33-55 PLN)
• Piwo w barze: 25-35 ILS (27-39 PLN)

Co ze sobą zabrać do Izraela?

Pamiętaj o odpowiednim ubiorze, szczególnie odwiedzając miejsca religijne – zakryte ramiona i kolana to podstawa. Krem z filtrem UV, czapka i okulary przeciwsłoneczne są niezbędne przez cały rok. Wtyczki w Izraelu są kompatybilne z polskimi gniazdkami, więc adapter nie jest konieczny. Dokumenty podróży, takie jak ważny paszport, to podstawa. Jeśli planujesz wynajem auta, międzynarodowe prawo jazdy może być wymagane.

Ile trwa lot do Izraela?

Bezpośredni lot z Polski do Izraela trwa około 4 godziny. Najpopularniejsze trasy obsługiwane są przez lotniska w Tel Awiwie (TLV) – Lotnisko Ben Guriona oraz w Ejlacie (ETM).

Noclegi w kraju

Noclegi w Izraelu są zróżnicowane cenowo. Hostele kosztują od 80 ILS za noc (88-95 PLN), hotele 3* od 300 ILS (330-360 PLN), a luksusowe obiekty mogą sięgać cen 1000 ILS za noc (1100-1200 PLN). Warto rezerwować z wyprzedzeniem, szczególnie w okresie świąt i festiwali. Standard hoteli jest wysoki, a większość z nich oferuje udogodnienia takie jak klimatyzacja i WiFi.

Gościnność i zwyczaje

Podczas wizyty w domu izraelskim dobrze jest przynieść drobny upominek, np. kwiaty lub wino. W restauracjach napiwki są mile widziane i wynoszą około 10-15% rachunku. Uważa się za niegrzeczne odmawianie jedzenia lub picia, jeśli ktoś cię poczęstuje. Warto unikać rozmów o polityce, które mogą być kontrowersyjne.

Kuchnia

Izraelska kuchnia to mieszanka smaków Bliskiego Wschodu. Warto spróbować hummusu, falafela, shakshuki oraz sabichu. Popularne są świeże sałatki z tahini oraz wypieki, takie jak chałka. Na deser koniecznie skosztuj baklawy lub malabi – mlecznego puddingu z wodą różaną. Tradycyjnym napojem jest herbata miętowa, a dla miłośników alkoholu – wino z lokalnych winnic.

Święta i festiwale

W Izraelu obchodzone są zarówno święta religijne, jak i świeckie. Podczas Jom Kipur (Dzień Pojednania, ruchomy, we wrześniu/październiku) życie w kraju zamiera – transport publiczny nie działa, a ulice są puste. W Pesach (Wielkanoc żydowska, wiosna) wiele restauracji serwuje specjalne menu. Festiwal Światła w Jerozolimie (czerwiec) to widowiskowe pokazy świetlne w Starym Mieście. Warto pamiętać, że ceny w trakcie świąt mogą wzrosnąć, a niektóre atrakcje mogą być zamknięte.

Pamiątki z Izraela

Najlepsze pamiątki kupisz na bazarach, takich jak Mahane Yehuda w Jerozolimie czy Carmel Market w Tel Awiwie. Popularne są kosmetyki z minerałami z Morza Martwego (od 30 ILS), oliwa z oliwek, przyprawy oraz wyroby z ceramiki. Targowanie się jest akceptowane na bazarach, ale w sklepach ceny są zazwyczaj ustalone. Unikaj kupowania antyków bez certyfikatu – ich wywóz może być problematyczny.

Ciekawostki

Izrael ma największe na świecie zużycie owoców i warzyw na osobę. W kraju działa ponad 300 winnic, mimo że wielu mieszkańców nie pije alkoholu. W Tel Awiwie znajduje się ponad 13 km piaszczystych plaż. Warto wiedzieć, że w szabat (od piątkowego wieczoru do sobotniego wieczoru) transport publiczny nie kursuje. Ciekawostką jest również fakt, że Morze Martwe to jedyne miejsce, gdzie nie można się utopić – wysokie zasolenie unosi ciało na powierzchni wody.